Checklist: een doordacht opleidingsplan voor elke sector
Archive.php
11 oktober 2022 coppl
Checklist: een doordacht opleidingsplan voor elke sector
Opleiding verlaagt de drempel naar de arbeidsmarkt en maakt duurzame loopbanen mogelijk. Vanuit die insteek werden in de Arbeidsdeal verschillende opleidingsverplichtingen voor werkgevers opgenomen. Eén van die maatregelen is het opstellen van een jaarlijks opleidingsplan.
Opleidingsplan: van ‘must’ naar ‘win-win’
Weet je niet waar te beginnen? Met volgende checklist maak je een doordacht opleidingsplan, dat verder reikt dan de wettelijke verplichting.
Stap 1: Inventariseer competenties (en talenten)
De competenties van je medewerkers zijn het vertrekpunt van je opleidingsplan. Welke competenties zijn al aanwezig in je organisatie? Breng zowel de hard skills (kennis en vaardigheden) als soft skills (zoals communiceren, leiderschap, samenwerken) van je huidig personeelsbestand in kaart.
TIP: Kijk ook naar de talenten van je medewerkers. Talenten zijn natuurlijke energiegevers die de ontwikkelbaarheid (= leerbaarheid) van competenties voorspellen.
Stap 2: Analyseer behoeften
Stel jezelf volgende vraag: welke kennis en competenties heeft onze organisatie nodig om succesvol en wendbaar te blijven in de toekomst? Het antwoord kan variëren van een betere klantenservice tot het meer autonoom kunnen werken en zelf oplossingen bedenken. Welke vaardigheden zijn daarvoor nodig?
Doe deze behoefteanalyse ook op niveau van de werknemers: welke behoeften hebben zij? Verlies je meest kwetsbare medewerkers niet uit het oog. Het opleidingsplan vereist extra aandacht voor risicogroepen als werknemers met een beperking, 55-plussers, enzoverder.
Het verschil tussen stap 1 en stap 2 laat zien wat je organisatie of medewerkers nodig hebben om de gewenste (leer)doelen te bereiken. En dat zijn de competenties waar je mee aan de slag gaat in de volgende stap.

Stap 3: Kies de juiste opleidingen
Nu je weet welke competenties je wil versterken, kan je je opleidingsaanbod samenstellen. Zorg hierbij voor een goede mix tussen formele en informele opleidingen:
formele opleidingen zijn opleidingen die door ervaren lesgevers ontwikkeld worden en die buiten de werkplek plaatsvinden. Deze opleidingen richten zich doorgaans tot een groep cursisten. Na afloop wordt vaak een attest uitgereikt.
informele opleidingen worden gekenmerkt door een hoge mate van zelforganisatie en flexibiliteit met betrekking tot tijd, locatie en inhoud. De inhoud is wel steeds relevant voor het werk. Informele opleidingen richten zich tot individuele deelnemers en/of groepen.
Houd verder ook rekening met eventuele verplichte opleidingen (bv. EHBO, …) die jouw organisatie moet organiseren.
TIP: Natuurlijk moet je ook je opleidingsbudget afstemmen op je organisatie. Misschien kom je in aanmerking voor subsidies, zoals de kmo-portefeuille.
Stap 4: Communiceer over je plan
Is je opleidingsplan klaar? Dan moet het voor advies overhandigd worden aan de ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging (of bij gebrek hieraan: aan de werknemers zelf).
Bovendien moet je jaarlijks, vóór 31 maart, je werknemers een overzicht bezorgen van de opleidingen die ze kunnen volgen en de doelgroepen waarvoor ze bestemd zijn. Deze communicatie kan via papier of elektronische weg verlopen.
Stap 5: Leer en verbeter
Meten is weten: ga bij elke opleiding na of de leerdoelen behaald werden en het leereffect gemaximaliseerd werd. In stap 5 leg je ook de basis voor het volgende opleidingsjaar. Hoe ga je volgend jaar nog meer rendement halen uit je opleidingsplan? Een opleidingsplan is een leerproces op zich, waar ook de organisatie in zal groeien.
TIP: Bevraag je medewerkers naar hun ervaringen. Hun input kan jou helpen om je plan verder te optimaliseren en de leercultuur in te bedden in je organisatie.